Τρία παράθυρα κι ένας απαγχονισμός

Η ταινία του Isa Qosja μιλάει για δύσκολα θέματα. Τραύματα που μένουν από εθνοτικές συγκρούσεις, ο ρόλος των γυναικών, οι βιασμοί ως εργαλείο ταπείνωσης, η σιωπή που ακολουθεί. Είμαστε στο Κόσοβο, ένα χρόνο μετά τον πόλεμο και μια δασκάλα αποφασίζει να μιλήσει σε μια δημοσιογράφο για το βιασμό της, καθώς και άλλων τριών γυναικών. Ποιες είναι οι άλλες τρεις γυναίκες; Πως διαμορφώνονται οι σχέσεις τους με τους συζύγους τους; Πως τις αντιμετωπίζει η τοπική κοινωνία; Οι ερωτήσεις που ξεπήδησαν στο μυαλό μου βρηκαν το δρόμο τους για τις δικές μας ιστορικές αναφορές. Για όσα έγιναν και δεν μιλήσαμε ποτέ στο δικό μας νησί. Η συνωμοσία σιωπής είναι ένα πέπλο που απλώνεται μέχρι εδώ και μας καλύπτει. Η ταινία με άφησε με περισσότερες απορίες στο τέλος της, μιας και τελείωσε απότομα. Ίσως αυτό να την έσωσε από τον διδακτισμό.  

Ida

Γεια σου, Ida. Έχεις όμορφα μαλλιά. Κρίμα που δεν μ’ αφήνεις να τα βλέπω συχνά. Και τα μάτια σου, Ida. Είναι δύο λίμνες στη μέση της αθωότητας. Δεν είσαι σαν τα άλλα κορίτσια, Ida. Θα ήθελα να ήμουν ο σαξοφωνίστας που φίλησες. Ο πρώτος και τελευταίος πειρασμός σου. Ida, πες μου, γιατί διάλεξες να ξαναγίνεις δια τον Χριστό σαλή κι όχι το κορίτσι ενός μουσικού. Γιατί διάλεξες την επιστροφή στο μοναστήρι, στο τελετουργικό, στην καθημερινή επανάληψη κι όχι τη ζωή εκεί έξω; Εντάξει, Ida. Σου έπεσε βαρύς ο έξω κόσμος. Κι η αποκάλυψη ότι στις φλέβες στο τρέχει αίμα εβραϊκό. Ειρωνεία να είσαι μαθητευόμενη καθολική μοναχή και να καταρρέει ο κόσμος σου έτσι. Αλλά εσύ διάλεξες ταυτότητα, διαβαίνοντας από το κατώφλι του δικού μας κόσμου σε κάτι άγνωστο. Για όσους δεν πρόλαβαν δεν πειράζει: 12 Σεπτεμβρίου η ταινία Ida προβάλλεται ξανά στο θερινό κινηματογράφο Κωνστάντια.

 

Τ’ αγαπημένα

Η αγάπη είναι τέχνη. Μας το είπε και ο Έριχ Φρόμ. Αλλά αυτό είναι στη λίστα των επιθυμητών ακόμα. Σήμερα, δυο λόγια για τα αγαπημένα ποιήματα και ανθολογήματα του Μιχάλη Γκανά. Εκδόσεις Μεταίχμιο, πράσινο και λουλακί εξώφυλλο. Διαλέγετε κι εσείς βιβλία ανάλογα με το εξώφυλλο; Εντός κήπος. Μία ανθολόγηση σε αντιστοίχιση με την προσωπική διαδρομή και το γούστο του συγγραφέα. Όποιος έχει ζήσει στη σκιά της επαρχιακής Ελλάδας, θα πιάσει τη μυρωδιά απ’ την πρώτη. Οι επιλογές του Μιχάλη Γκανά είναι και κάτι επιπλέον: ένας χαμένος χάρτης σε κρυμμένους θησαυρούς της ποίησης μας. Το έχω συντροφιά τα πρωϊνά, μιας και αποφάσισα να δίνω στον εαυτό μου την ευχέρεια μιας παρένθεσης. Κι επειδή είμαι εμμονικός, διαβάζω και ξαναδιαβάζω το «Πιάνο βυθού» του Γιάννη Βαρβέρη. Σκέφτομαι πως θα ήθελα να είμαι ποιητής, αντί για δικηγόρος. Κι έπειτα, κλείνω το βιβλίο και πάω στη δουλειά μου.