1821

Το ψηφιακό μου ημερολόγιο δείχνει ότι σήμερα που σύρονται αυτές οι γραμμές έχουμε 25 Μαρτίου, και τύχη αγαθή, μόλις τελείωσα το 216 σελίδων πόνημα του Βασίλη Κρεμμυδά με τίτλο: “Η ελληνική επανάσταση του 1821 – τεκμήρια, αναψηλαφήσεις, ερμηνείες”. Μεστό, συμπυκνωμένου λόγου και ιστορικής αφήγησης, ευκολοδιάβαστο και πιστό στο στόχο της επιστημονικής εντιμότητας. Το βιβλίο εστιάζει στην περίοδο 1815 – 1832, όπου συντελούνται κοσμογονικές αλλαγές στην Ευρώπη – και στην Ελλάδα. Ο Κρεμμυδάς επικεντρώνεται στην ανάλυση της επανάστασης ως ενός ευρωπαϊκού βεληνεκούς γεγονότος, αφού η επανάσταση γεννιέται από την ιδεολογική μήτρα του Διαφωτισμού, και ταυτόχρονα η επανάσταση αφορά πολιτικά, οικονομικά και πολιτιστικά την ίδια την Ευρώπη. Το πιο σημαντικό ερμηνευτικό εύρημα του είναι ότι η επανάσταση ήταν μια μάχη, κυριολεκτική και μεταφορική, της νεωτερικότητας με το παραδοσιακό, του νέου με το παλιό. Τοκ-τοκ στην πόρτα του Υπουργείου Παιδείας για να εντάξει το βιβλίο στη σχολική ύλη.

Τρόποι να γυρίζεις σπίτι

Alejandro Zambra. Εκδόσεις Ίκαρος. Μετάφραση (ποιος άλλος;) Αχιλλέας Κυριακίδης. Διάβασα το βιβλίο απνευστί, στα πολλά χιλιάδες πόδια ενός ταξιδιού προς την Ολλανδία. Άξιζε, το δίχως άλλο. Οικείο από τη μια, απρόσμενο σε άλλα σημεία από την άλλη. Ο πρωταγωνιστής παίζει το παιχνίδι της μνήμης, επιστρέφοντας με περισσότερους από έναν τρόπους στο πατρικό του σπίτι και κυρίως στα παιδικά του χρόνια. Είναι μια επιχείρηση στην ανακατάληψη και ανασύνθεση όσων έγιναν. Έγιναν στ’ αλήθεια; Έγιναν όπως έγιναν; Καλώς έγιναν; Μαζί με αυτά τα ερωτήματα έρχονται και τα υπαρξιακά για σενα και για τους γύρω σου, για όσους έφτιαξαν τόσο καθοριστικά. Ο συγγραφέας καταφέρνει να σταθεί ταυτόχρονα στην κυριολεξία και στη μεταφορά, παραδίδοντας ένα βιβλίο προσωπικής εξομολόγησης (μάλλον), με τρυφερότητα και ευαισθησία που δεν εκβιάζει το συναισθημα, σε κανένα του σημείο.